Taraz was the first of the cities of Kazakhstan to enter the World List of Artisan Cities. With a history of 2000 years, the city has long been considered one of the centers of craftsmanship and trade along the Great Silk Road.
Taraz became the 56th city to join the World List of Artisan Cities, which has been formed in 2014 and includes over fifty cities worldwide, including Central Asian cities like Samarkand, Bukhara, Khiva, and Kokand.
Taraz was the first of the cities of Kazakhstan to receive the status of a «city of artisans» not only due to its rich historical experience in craftsmanship but also its significant modern artisan and touristic potential.
Kazakhstan has its unique traditional crafts that emerged in ancient times and developed over thousands of years. Folk crafts were formed under the influence of the nomadic culture of Kazakh tribes. The harsh life of nomads compelled them to craft everything they needed for their lives from what was at hand – clay, wood, leather, and animal bones. In the meantime, according to researchers, Kazakhs were skilled in melting metal and crafting tools, dishes, and weapons from it, back in the Bronze Age.
The subsoil of Kazakhstan is rich in various ores, including ores of precious metals like gold and silver. Blacksmithing and jewelry were developed in such cities as Sygnak, Otrar, Turkestan, and Taraz.
During the heyday of Taraz in the 10th to 12th centuries, under the rule of the Karakhanid dynasty – Turks, who adopted Islam, the local bustling bazaar showcased the goods in all their diversity, not only supplied from different countries along the Great Silk Road but also of their own production. In those days, carpets, fabrics, spices, and many other goods were traded in Taraz.
Merchants brought various goods from the countries of the West and the East. The Taraz bazaar was called by contemporaries «the mirror of the world».
The city of Taraz in the Middle Ages was famous for its skilled craftsmen who produced colorful ceramics, jewelry, silk, felt, metal products, bronze, glass, and bone products. Today, in the museum collections of Taraz, you can see massive lamps crafted by medieval artisans from copper and bronze, as well as glass items, which were considered precious at that time and only used by the aristocracy.
The artisans of the city of Taraz, near which there are gold and silver mines, were famous for their art in melting, casting, and forging precious metals. Gold, silver, and copper coins were minted here, and jewelry was created that spread all over the world. Taraz in the Middle Ages was famous for the magnificence of its jewelers.
Cities and settlements in Central Asia and Kazakhstan, including Taraz, were not merely transit trade points but also exported a wide range of goods of their own production.
Тараз қолөнершілері
Тараз Қазақстан қалаларының ішінде бірінші болып Дүниежүзілік қолөнершілер қалаларының тізіміне енді. 2000 жылдық тарихы бар қала ежелден Ұлы Жібек жолындағы қолөнер мен сауда орталықтарының бірі саналған.
Тараз 2014 жылдан бері қалыптасып келе жатқан және Орталық Азияның Самарқанд, Бұхара, Хиуа, Қоқан қалаларын қосқанда әлемнің елуден астам қаласын қамтитын Дүниежүзілік қолөнершілер қалаларының тізіміне енген 56-шы қала болды.
Тараздың Қазақстан қалаларының ішінде бірінші болып «қолөнершілер қаласы» мәртебесін алуына қолөнердің орасан зор тарихи тәжірибесі ғана емес, қазіргі заманғы елеулі қолөнер және туристік әлеуеті де мүмкіндік берді.
Қазақстанның ежелгі дәуірде пайда болып, мыңдаған жылдар бойы дамып келе жатқан өзіндік бірегей халықтық қолөнері бар. Халықтық қолөнер қазақ тайпалары мәдениетінің ықпалымен қалыптасты. Ұлы даланың қатал өмірі оларды қолдағы бар нәрселерден — балшықтан, ағаштан, жануарлардың терісінен және сүйектерінен өмірге қажеттінің бәрін өз қолдарымен жасап алуға мәжбүр етті.
Ғалымдардың айтуынша, қазақтар металды балқытып, одан құрал-сайман, ыдыс-аяқ, қару-жарақ жасауды қола дәуірінің өзінде білген. Қазақстанның жер қойнауы әртүрлі кендерге, оның ішінде алтын, күміс сияқты асыл металдардың кендеріне бай. Ұсталық және зергерлік өнер Сығнақ, Отырар, Түркістан, Тараз сияқты қалаларда жақсы дамыған.
Тараздың X — XII ғасырлардағы қарқынды гүлдену кезеңінде, ислам дінін қабылдаған түркі Қараханидтер әулетінің тұсында жергілікті алуантілді базарда Ұлы Жібек жолы бойдағы әртүрлі елдерден жеткізілген ғана емес, сонымен қатар өздері өндірген алуан түрлі тауарлар да сатылып жатты. Ол заманда Таразда кілемдер, маталар, дәмдеуіштер және басқа да көптеген тауарлар саудаланды. Көпестер Батыс пен Шығыс елдерінен түрлі тауарлар әкелді. Замандастары Тараз базарын «әлем айнасы» деп атаған.
Тараз қаласы орта ғасырларда түрлі-түсті керамика, зергерлік бұйымдар, жібек, киіз, темірден жасалған бұйымдар, қола, шыны, сүйек бұйымдарын жасайтын алтын қолды шеберлерімен танымал болған. Бүгінгі таңда Тараз қаласының мұражай қорларында ортағасырлық қолөнершілер мыс пен қоладан жасаған үлкен шамдарды, шыны ыдыстарды көруге болады. Ол кезде шыныдан жасалған ыдыстар өте қымбат болғандықтан оларды тек ақсүйектер ғана пайдаланған.
Маңайында алтын-күміс кеніштері орналасқан Тараз қаласының шеберлері асыл металдарды балқыту, құю және соғу шеберлігімен танымал болған. Мұнда алтын, күміс, мыс теңгелер соғылды, дүние жүзіне таралған зергерлік бұйымдар жасалды. Тараз орта ғасырларда зергерлерінің шеберлігімен әйгілі болған.
Орта Азия мен Қазақстанның қалалары мен елді мекендері, соның ішінде Тараз қаласы транзиттік сауда нүктелері ғана болмаған, сонымен қатар өздері өндірген кең ауқымды тауарларын шет елдерге шығарған.
Ремесленники Тараза
Тараз первым из городов Казахстана вошел во Всемирный список городов-ремесленников. Город с 2000-летней историей издревле считался одним из центров ремесленничества и торговли на Великом Шелковом пути.
Тараз стал 56-м городом, вошедшим во Всемирный список городов ремесленников, который формируется с 2014 года и включает более пятидесяти городов мира, в числе которых города Центральной Азии Самарканд, Бухара, Хива, Коканд.
Первым из городов Казахстана получить статус «города ремесленников» Таразу позволил не только огромный исторический опыт ремесленничества, но и современный значительный ремесленный и туристический потенциал.
Казахстан имеет свои уникальные народные ремесла, возникшие в древности и развивавшиеся на протяжении тысячелетий. Народные ремесла формировались под влиянием кочевой культуры казахских племен. Суровая жизнь кочевников заставляла их самостоятельно изготавливать всё необходимое для жизни из того, что было под рукой – глина, дерево, кожа и кости животных.
А вот выплавлять металл и изготавливать из него орудия труда, посуду и оружие, как утверждают ученые, казахи умели еще в бронзовом веке. Недра Казахстана богаты разными рудами, в том числе, рудами благородных металлов золота и серебра.
Кузнечное и ювелирное дело было развито в таких городах, как Сыгнак, Отрар, Туркестан и Тараз.
В период бурного расцвета Тараза в X — XII веках, во времена господства династии Караханидов – тюрков, принявших ислам, на местном многоголосом базаре во всем разнообразии были представлены товары, не только поставлявшиеся из разных стран по Великому Шелковому пути, но и собственного производства. Торговали в Таразе в те времена коврами, тканями, пряностями и многими другими товарами. Купцы привозили различные товары из стран Запада и Востока. Таразский базар современники называли «зеркалом мира».
Город Тараз в средние века славился своими искусными мастерами, производившими красочную керамику, ювелирные украшения, шелк, войлок, изделия из металла, бронзы, стекла, кости. Сегодня в музейных коллекциях Тараза можно увидеть изготовленные средневековыми ремесленниками массивные светильники, выполненные из меди и бронзы, изделия из стекла, которое тогда считалось весьма дорогим, поэтому стеклянными предметами пользовалась только аристократия.
Ремесленники города Тараза, близ которого находятся золотые и серебряные рудники, славились своим искусством в плавке, литье и ковке драгоценных металлов. Здесь чеканились золотые, серебряные, медные монеты, создавались ювелирные украшения, расходившиеся по всему свету. Тараз в средние века славился мастерством своих ювелиров.
Города и поселения Средней Азии и Казахстана, в том числе и Тараз экспортировали широкий спектр товаров собственного производства.
No responses yet